حمایت‌های اجتماعی و رفاهی سالمندان دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور

به علت مشکلات حوزه سلامتی، مشکلات حرکتی و کوچک شدن دایره آشنایان برآورده کردن این نیازها میتواند سخت تر از گذشته باشد و این خود باعث میشود سالمندان احساس تنهایی کنند و درگیر انزوای اجتماعی بشوند. این تغییرات می‌توانند شامل کاهش قوا، کاهش حافظه، کاهش حس تعادل و تغییر در تابعیت روانی باشند. همچنین، برخی از افراد ممکن است در این مرحله از زندگی با بیماری‌های مزمن و مشکلات بهداشتی مواجه شوند که نیاز به مراقبت ویژه دارند. فعالیت‌های بدنی سبک و منظم مانند پیاده‌روی، شنا، یوگا و تمرینات سبک مقاومتی برای سالمندان مناسب است. این فعالیت‌ها می‌توانند به حفظ قدرت عضلات، افزایش انعطاف‌پذیری و بهبود تعادل کمک کنند و خطر افتادن را کاهش دهند.

[2] لذا می‌توان گفت یکی از نهادهای با ظرفیت مناسب که می‌توان در ساماندهی افراد سالمند از آن استفاده کرد، نهاد دین و ظرفیت‌های متصل به آن ازجمله مساجد است. حق کرامت و احترام سالمندان به معنای برخورداری آنان از رفتارهای انسانی، محترمانه و همراه با ارزش‌گذاری است. این حق شامل احترام به استقلال، خودمختاری و تصمیم‌گیری‌های آنان در امور زندگی روزمره می‌شود. برخورد محترمانه با سالمندان نه تنها به ارتقای کیفیت زندگی آنان کمک می‌کند، بلکه به سلامت روانی و جسمی‌شان نیز تأثیر مثبت می‌گذارد. جامعه و خانواده‌ها باید فرهنگ احترام به سالمندان را تقویت کنند، به نحوی که آنان در محیط‌های خانگی، اجتماعی و نهادی از ارزش و شأن انسانی برخوردار باشند. ایجاد برنامه‌هایی که سالمندان را در فعالیت‌های اجتماعی مشارکت دهند، می‌تواند به کاهش تنهایی و افزایش کیفیت زندگی آن‌ها کمک کند.

کارگران شرکت خصوصی یا واحد دولتی با حداقل 15 کارمند تحت پوشش این طرح قرار گرفته و بنابراین می‌توانند برای بیماری خود یا برای مراقبت از یکی از اعضای خانواده مرخصی بگیرند. با افزایش امید به زندگی و کاهش میزان مرگ‌و‌میر، جمعیت سالمندی رو به افزایش گذاشته است. بنابراین افزایش پیش‌رونده جمعیت سالمند در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته موجب معطوف شدن توجه به مسائل این گروه سنی شده است. ازآنجایی‌که نرخ رشد جمعیت در کشورهای در حال توسعه به‌دلیل مداخلات توسعه‌ای با شیب بیشتری پایین آمده است و تغییرات جمعیتی که در کشورهای توسعه‌یافته طی صد سال به‌وجود آمده، در این کشورها طی سه یا چهار دهه اتفاق افتاده است، سرعت این تغییرات در کشورهای در حال توسعه بیشتر محسوس است. بر این اساس امروزه ضرورت فزاینده‌ای برای تأمین نیازهای بهداشتی، اجتماعی و فرهنگی برای سالمندان احساس می‌شود. تضمین حق مشارکت اجتماعی سالمندان نیازمند ایجاد محیط‌ها و شرایطی است که به آنان اجازه دهد به صورت فعال در جامعه حضور داشته باشند.

حق مشارکت اجتماعی: حقوق سالمندان

مراقبانی که در یافتن نقطۀ تعادل بهتر عمل کردند، مراقبت با کیفیت بهتری را به سالمندان ارائه کردند. مراقبانی که در یافتن نقطۀ تعادل خوب بودند، نیازهای رقابتی را پیش‌بینی و استراتژی‌های متعددی را برای برآوردن نیازهای سالمندان مفهوم‌سازی‌ و پیامدهای استراتژی‌ها را به‌طور دقیق پیش‌بینی کردند. ایدئولوژی ملی دولت سنگاپور این است که «خانواده‌ها سنگ بنای جامعه هستند» و این امر به آنها کمک کرده تا در ایجاد جامعه‌ای «خانواده‌محور» ثابت قدم باشند. وزیر ارشد، آقای گوچوک تونگ، سیاست ملی در مورد پیری جمعیت را این‌گونه توضیح داده است «ما می‌خواهیم سنگاپوری‌ها با وقار پیر شوند و در جامعه مشارکت داشته باشند. ما می‌خواهیم آنها به‌طور فعال در زندگی خانوادگی و اجتماعی شرکت کنند و در راستای چشم‌انداز سنگاپور، ما باید حس قوی انسجام بین نسل‌ها را حفظ کنیم.

سالمندان با چالش‌های متعددی از جمله مشکلات بهداشتی، مالی، اجتماعی و روانی مواجه هستند که نیازمند توجه و حمایت ویژه است. در این مقاله، به بررسی انواع حمایت‌های اجتماعی و دولتی برای سالمندان و اهمیت این حمایت‌ها در بهبود کیفیت زندگی آنان می‌پردازیم. سالمندان بخش بزرگی از جمعیت جامعه را تشکیل می‌دهند و نیازمند مراقبت‌های ویژه‌ای هستند. با توجه به افزایش سن و کاهش توانایی‌های جسمی و ذهنی، سالمندان نیاز به حمایت‌های متنوعی دارند. حمایت‌های اجتماعی و دولتی می‌توانند به افزایش کیفیت زندگی، کاهش استرس و اضطراب، و تقویت حس امنیت و اعتماد به نفس در سالمندان کمک کنند.

پیش‌بینی می‌شود که این کشورها افزایش تدریجی، ولی مستمری را هم در تعداد و هم در سهم جمعیت سالمندان تجربه کنند. با این اوصاف، بسیاری از این سالمندان به مراقبت‌ها و حمایت‌های اساسی در مقاطعی از زندگی‌شان، نیاز خواهند داشت (UN-DESA, 2023b). خدمات تخصصی شامل مراکز نگهداری سالمندان، خدمات مراقبت در منزل، خدمات پرستار مراقبت از سالمندان، گروه‌های حمایتی، برنامه‌های توانبخشی و فیزیوتراپی، و خدمات مشاوره و روان‌درمانی است. حمایت از سالمندان نیازمند یک رویکرد جامع است که شامل ارتقاء سلامت جسمانی، حفظ استقلال، ارائه حمایت روانی و عاطفی، و استفاده از فناوری‌های کمکی برای تسهیل زندگی روزمره باشد. همچنین، اهمیت دارد که به عنوان یک جامعه، فرهنگی از احترام و قدردانی نسبت به سالمندان پرورش دهیم. در نهایت، مراقبت و پرستاری از سالمندان یک مسئولیت اجتماعی است که هر یک از ما در قبال آن مسئولیم.

در جدول زیر نهادهای ارائه‌دهنده‌ خدمات، زیرمجموعه‌ها و خدمات آنها توضیح داده شده است. اخیراً نیز به دلایلی مانند تأخیر در ازدواج فرزندان، تورم و مشکلات اقتصادی حمایت از فرزندان طولانی‌تر شده یا اینکه برخی از فرزندان به دلایل اقتصادی ترجیح می‌دهند به خانه والدین برگردند که این موضوع نیز سالمندان را با چالش مواجه می‌کند. در این راستا باید محققان ابتدا به ارزیابی نیازهای خانواده‌ها در همه مراحل زندگی افراد بپردازند. فراهم کردن فضایی امن برای سالمندان حیاتی است و بر سلامت و رفاهشان بسیار تاثیرگذار است. به طور منظم خانه والدین سالمند خود را بررسی کنید و به مسائلی مانند بهم ریختگی آن رسیدگی کنید. می توانید از سیستم امنیتی استفاده کنید تا از امن بودن محل زندگیشان اطمینان داشته باشید.

همان‌گونه که یافته‌های محمدی و همکاران (۱۳۸۶)‌ بر اهمیت تقویت عوامل تسهیلگر تأکید دارند، نتایج این تحقیق نیز به عوامل تسهیلگر و بازدارنده در ارائۀ مراقبت توسط زنان مراقب اشاره کرد. در مقایسه با بسیاری از استان‌ها و مناطق دیگر ایران، مدل خانواده در یزد، در مواجهه با نیروهای قدرتمند، تغییر اجتماعی واکنشی محتاطانه‌تری را در جهت وفق‌یابی و انطباق‌پذیری نشان داده است. در چنین‌ بستر فرهنگی و در غیاب داده‌های تطبیقی و معتبر، انتظار می‌رود الگوی روابط بین ‌نسلی خانواده نیز، استوار‌تر باشد و سالمندان در خانواده، از احترام و تکریم بیشتری برخوردار باشند. نتایج یک مطالعۀ کیفی که در شاهدیۀ یزد گزارش کرده است که در نگاه و تفسیر سالمندان، خوداتکایی، دگراتکایی و خداباوری اضلاع سه‌گانه، یک زندگی عزتمندانه را تشکیل می‌دهد. براساس نتایج این مطالعه، حفظ حرمت والدین- فرزندی، یکی از دغدغه‌ها و انتظارات والدین سالمند در تفسیر آنان از یک زندگی عزتمندانه بود (سلطانی ‌گردفرامرزی، 1402).

نتایج مطالعۀ محمدی و همکاران (۱۳۸۶)، نشان می‌دهد عوامل تسهیلگر و باز‌دارنده بنا بر ماهیت خود، با ایجاد سهولت و یا صعوبت در ارائۀ مراقبت به سالمند ازطریق زنان مراقب، بر چگونگی تجربۀ آنان مؤثر است. در جهت حمایت‌های مالی و حفظ امنیت اقتصادی سالمندان در سال 1996، قانون نگهداری از والدین به تصویب مجلس سنگاپور رسید. در صورت اثبات این موضوع که فرزندان به تأمین مالی والدین سالمند قادر نیستند، خود دولت حمایت از سالمندان را برعهده می‌گیرد[11]- این قانون یک مکانیسم قانونی رسمی برای محافظت از افراد مسن است که فرزندان آنها از نظر مالی از آنها غافل شوند. دادگاهی که درخواست‌ها را بررسی می‌کند (که ممکن است از یک فرد مسن یا حتی شخص ثالث مانند مدیر خانه سالمندان باشد) زیر نظر وزارت توسعه انجمنی، جوانان و ورزش فعالیت می‌کند. مراجعه‌کنندگان نسبتاً کم که به دادگاه نگهداری از والدین[12] مراجعه کرده‌اند نشان‌ می‌دهد که این دادگاه عمدتاً به‌عنوان شکلی از استراتژی پیشگیرانه در برابر رها شدن سالمندان در آینده توسط فرزندان و تقویت ارزش‌های اجتماعی مسئولیت‌های فرزندی عمل می‌کند.

تقریباً یک‌سوم خانه‌هایی که به نگهداری سالمندان مبتلا به زوال عقل شدید یا کسانی که به نظارت بالایی نیاز دارند، دارای کارکنانی هستند که 24 ساعته به ارائه خدمات می‌پردازند. دانمارک به‌طور گسترده‌ای به‌عنوان کشوری شناخته شده که سیستم‌های مقرون‌به‌صرفه مبتنی‌بر جامعه را برای مراقبت در منزل برای سالمندان اجرا کرده است. در اوایل دهه 1980، دانمارک با داشتن نسبت بالایی از زنان در نیروی کار و جمعیت روبه‌رشد شهروندان مسن، فرایند اصلاح سیستم نهادی مراقبت طولانی‌مدت را آغاز کرد. امروزه، تقریباً در تمامی 271 شهرداری محلی دانمارک، شبکه‌های خدمات گسترده‌ای می‌توان یافت که سلامت، مراقبت در منزل و مراقبت شخصی را ادغام می‌کنند. قوانین اجتماعی دانمارک بر این فرض استوار است که شهروندان مسئولیت اصلی خود و خانواده‌هایشان را برعهده دارند. برای افراد مسن، اساساً این در عمل به این معنی است که همسران علاوه بر مسئولیت خود، مسئولیت متقابلی نیز در قبال یکدیگر دارند.

اما به‌احتمال‌زیاد مراقبان فعلی و آینده، به‌ویژه غیر‌همسران، به‌دنبال جایگزین‌هایی تا حدی که توانایی مالی برای انجام آن را دارند، خواهند بود. بنابراین، به بخش‌های خصوصی و اجتماعی انتفاعی روی می‌آورند و این به‌معنای عقبگرد خدمات بهداشتی و اجتماعی کافی و رایگان در سطح جهانی است و به نابرابری بیشتر در بین خانواده‌ها منجر می‌شود. به‌احتمال زیاد، از‌آنجا‌که خانواده‌های بیشتری هزینه‌های مراقبت از جیب خود را متقبل می‌شوند، به‌طور فزاینده‌ای به پرداخت مالیات بر درآمد بالا برای خدمات عمومی تمایل ندارند، بنابراین شکاف بین خانواده‌های دارای و بدون امکانات برای پرداخت هزینه مراقبت بیشتر می‌شود[10]. بنابراین در این راستا، مرخصی دوازده هفته‌ای واجد شرایط دریافت غرامت بیکاری شد، البته این حمایت‌ها بیشتر در قالب مراقبت از نوزادان بود و در بسیاری از ایالت‌های آمریکا حمایت از سالمندان در قالب آن، تحت پوشش قرار نگرفت و تنها در سه ایالت شامل مراقبت از سالمندان می‌شد. در همین حال، در تابستان 2004، قانون خانواده‌های سالم معرفی شد که هفت روز مرخصی در سال را با دستمزد برای کارمندان تمام‌وقت تضمین می‌کند.

این خدمات می‌توانند به بهبود کیفیت زندگی سالمندان کمک کنند و از بروز مشکلات جسمانی و روانی جلوگیری کنند. نتیجه گیریحمایت‌های اجتماعی و رفاهی برای سالمندان یک نیاز و غیرقابل انکار است. با توجه به افزایش جمعیت سالمند و تغییرات اجتماعی، باید تلاش‌ها و منابع بیشتری برای حمایت از این گروه از جامعه تعریف شود. از دولت‌ها تا سازمان‌های غیردولتی و خانواده‌ها، همگی باید در ایجاد شبکه‌های حمایتی تلاش کنند تا زندگی سالمندان را بهبود ببخشند و آنها را با کیفیت زندگی بهتر از آخرین عمر خود را بگذرانند. بررسی دیگر کشورها نشان می‌دهد بالا بودن هزینه‌های نگهداری، نبود نیروی متخصص و اهمیت جایگاه خانواده، جهت‌گیری قوانین آن کشورها را به‌سمت حمایت از مراقبان خانوادگی و مراقبت در منزل سوق داده و اولویت اول، نگهداری از سالمند در خانواده‌ها و گروه‌های اجتماعی است. ازاین‌حیث برای افزایش کیفیت نگهداری از سالمندان باید سازوکار حمایتی و نظارتی از مراقبان خانوادگی و در منزل تدوین شود.

با‌این‌حال، چنین سیاستی در تضاد با فلسفه دولت است که خانواده اولین خط حمایت از فرد است. با بالا رفتن سن، دایره آشنایان ما کوچک می شود و دفعات تعاملاتمان با دوستان و عزیزانمان کمتر می شود. همانطور که رابطه با دوستان نزدیک و اعضای خانواده مهم است برقراری ارتباط با همسایگان و دیگر اعضای جامعه نیز نقش مهمی در زندگی فرد ایفا می کند. داشتن شبکه ای از افراد حامی و پیشتیان در نزدیکی و در دسترس سالمند به او کمک می کند تا احساس امنیت و راحتی کند و رضایت خاطر ناشی از ارتباط داشتن را تجربه کند. حفظ استقلال سالمندان از طریق فراهم کردن شرایط مناسب برای انجام کارهای روزمره آنان امکان‌پذیر است.

این رویکرد شخصی‌سازی‌شده می‌تواند به شما کمک کند تا بهترین پشتیبانی ممکن را به افراد سالمند ارائه دهید و سال‌های کهنسالی آن‌ها را لذت‌بخش‌تر کنید. خدمات اجتماعیخدمات اجتماعی شامل برنامه های آموزشی، فعالیت های اجتماعی و تفریحی است که برای سالمندان طراحی می شود. این برنامه‌ها می‌توانند شامل کلاس‌های هنری، ورزشی و فرهنگی باشند که به سالمندان کمک کنند تا فعالیت‌های اجتماعی خود را افزایش دهند و از انزوا رهایی یابند. در این مقاله از سایت دکتر امیر حسین لطفی، به طور کامل نکاتی را برای مراقبت از سالمندان بررسی کردیم. اگر نیاز به خدمات پرستاری و مراقبت از سالمندان در تهران دارید، با ما در تماس باشید. مسئله اصلی در کشورهای اتحادیه اروپا هزینه، در دسترس بودن خدمات و کیفیت خدمات است و برای خیلی از خانواده‌ها دریافت خدمات رسمی مراقبت طولانی در منزل مقرون‌به‌صرفه نیست (پرستار در منزل) و مراقبت‌های طولانی‌مدت به‌طور غیر‌رسمی ازسوی خانواده‌ها و جوامع محلی ارائه می‌شود.

از طرف دیگر، غربالگری سالمندان به ما کمک می‌کند که در صورت شناسایی به موقع مشکلات مراقبت‌های مناسب را ارائه دهیم و کیفیت زندگی آن‌ها را بهبود بخشیم. با اجرای منظم این فعالیت‌ها و همکاری‌های بین حوزه‌های مختلف بهداشتی، سلامت و خوبی زندگی سالمندان را محافظت کرده و تجربه‌ی شادابی و معنوی در این دوره از زندگی‌شان فراهم می‌کنیم. اپلیکیشن کنترل سلامت سیناکر با ارائه پلن‌های مختلف سلامتی برای سالمندان یکی از روش‌های آسان و موثر برای حفظ سلامت آن‌ها است. این افراد معمولاً نیازهای خاص خود را دارند، و نیاز به حمایت اجتماعی و پزشکی دارند تا کیفیت زندگی بهتری داشته باشند. از این رو مراقبت‌های بهداشتی، توانمندی‌های حرکتی، تامین نیازهای مالی، و حمایت اجتماعی در این مرحله از زندگی اهمیت بسیاری دارند.

به طور منظم افراد سالمند را تحت نظر داشته باشید.

تمام افراد حتی در زمان سالمندی همچنان نیازهایی از قبیل بهداشت دهان و دندان، نیاز به تغذیه، مراقبت های بهداشتی روزانه، مراقبت از روده و مثانه و خواب کافی دارند. پرستار سالمند به هنگام پوشیدن و درآوردن لباس به سالمند کمک می‌کند، چرا که برخی از سالمندان به تنهایی قادر به انجام این امور نمی باشند. زالی همچنین بر اهمیت آموزش پیشگیرانه و طبقه بندی هوشمندانه ریسک فاکتور ها در مراکز دوستدار سالمند تأکید کرد. او مصرف مکمل های مهم مانند ویتامین D و برگزاری ورزش های همگانی را از دیگر اقدامات مؤثر برای بهبود سلامت سالمندان دانست. رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اعلام کرد که بر اساس برنامه ادغام یافته سالمندی امکان ایجاد مرکز دوستدار سالمند در ۱۲ مرکز از ۱۱۲ مرکز جامع سلامت دانشگاه وجود دارد. وی سرانه جمعیت سالمندی در لواسان را ۱۵ درصد اعلام کرد که بالاترین میزان در تهران است.

مشکلات شایع در سالمندان شامل بیماری‌های مزمن، مشکلات حرکتی و تعادلی، مشکلات شناختی و دمانس، مشکلات بینایی و شنوایی، مشکلات پوستی، مشکلات گوارشی، مشکلات ادراری و تناسلی، مشکلات روانی، مشکلات تغذیه‌ای و مشکلات دارویی است. اگر به دنبال خدمات حرفه‌ای مراقبت و پرستاری از سالمندان هستید، با ما در تماس باشید و یا فرم انتهای مقاله را پر کنید. از‌آنجا‌که کشور ما با پدیده زنان سالمند تنها مواجه است سیاست‌های آتی باید به این موضوع توجه داشته باشد. زوال قوای شناختی ممکن است باعث شود شخص ناخواسته از روابط اجتماعی کناره گیری کند. با این حال تعاملات اجتماعی میتواند در مقابله با اینگونه زوال نقش مثبتی را ایفا کند.

• قابلیت اعتبار شامل چهار مؤلفۀ اعتبارپذیری[16]، انتقال‌پذیری[17]، قابلیت اطمینان[18] و تأییدپذیری[19] است.
{
• مفهوم حمایت اجتماعی رفاهیحمایت اجتماعی به معنای شبکه‌های اجتماعی، روابط بین فردی و ارتباطات خانوادگی است که افراد را در زمان‌های سخت یاری می‌کنند.
|}{
• فعالیت‌های اجتماعی می‌توانند به بهبود روحیه و کاهش استرس سالمندان کمک کنند.
|}{
• در آمریکا همچنین مراقبت‌های بهداشتی در خانه بر‌خلاف بسیاری از کشورهای دیگر مانند دانمارک که کاملاً رایگان هستند، خریداری می‌شود و 36٪ آنها از بودجه خصوصی پرداخت می‌شود.
|}
• روز جهانی سالمندان، که هر ساله در 21 آگوست گرامی داشته می‌شود، فرصتی عالی برای تامل در مورد این است که چگونه می‌توانیم به بهترین شکل از بستگان مسن خود، نه فقط در این روز خاص، بلکه هر روز، حمایت کنیم.
• تضمین حق بهداشت و درمان سالمندان مستلزم ایجاد سیستم‌های بهداشتی و درمانی کارآمد و قابل دسترس‌ است.

کار در اسنپ برای تأمین هزینه‌های بیمارستانی، فروش وسایل برای تأمین هزینه‌، کسب درآمد از‌طریق کلاس‌های خصوصی و... هزینه‌های آوردن پرستار در منزل برای پانسمان زخم بستر، تزریقات، چکاب قند خون و فشار خون، وصل‌کردن سرم و... حتی اگر از طریق تلفن هم این کار را انجام میدهید از عزیزان سالمند خود بخواهید چیزی که همان لحظه گفته اند تکرار کنند یا تجربیات گذشته را مرور کنند تا قوای شناختی ذهنشان تقویت شود. می‌توانید او را به پارک ببرید تا با دیگر سالمندان ورزش کرده یا بازی‌هایی مانند شطرنج را انجام دهد. تقریبا از سن 60 سالگی و زمانی که توانایی‌ها فرد محدود می‌شود، این مشکلات را می‌توانیم در سالمند ببینیم. اما اگر بیمه تکمیلی نداشتیم، باید ماشینمان را می‌فروختیم تا بتوانیم مخارج بیمارستان و هزینه‌های مربوط به عمل‌های همسرم را بپردازیم.

این نوع مسکن جدید دارای سازگاری‌هایی برای رفع نیازهای افراد مسن به‌ویژه افراد مسن دارای معلولیت جسمی است. یک واحد مسکونی معمولی شامل دو اتاق و یک آشپزخانه و یک حمام است و خانه‌ها با سیستم مراقبت 24 ساعته در منزل خدمات‌رسانی می‌شوند. پذیرش در خانه‌های ویژه توسط مقامات محلی شهرداری اعطا می‌شود و به ارزیابی معلولیت متقاضی و امکان دریافت کمک کافی در خانه معمولی وی بستگی دارد؛ خانه‌های ویژه مؤسسه یا سازمان جهت نگهداری سالمندان نیستند و ساکنان در‌واقع مستأجران شهرداری محسوب می‌شوند. در سال 1988 قانونی اجرا شد که شهرداری‌ها را از ساخت خانه سالمندان منع می‌کرد. تأثیر سیاست‌هایی که ساخت واحدهای مسکونی کمکی را تشویق می‌کرد و ساخت خانه سالمندان را ممنوع می‌کرد، به افزایش چشمگیر خانه‌های ویژه مناسب بین سال‌های 1985 و 1999 (3207 تا 32501) و کاهش خانه‌های سالمندان (49487 به 31244) منجر شد.

نتایج مطالعۀ باستانی و نظری (1399)، حاکی از این است که بیشتر زنانی که در نقش مراقب‌اند، مسئولیت‌های گوناگونی در حوزه‌های خانوادگی، اقتصادی و اجتماعی را به دوش می‌کشند و هنگام ارائۀ مراقبت به سالمندان، با چالش‌ها و فشارهای زیادی مواجه می‌شوند. به ‌همین دلیل، سطح کیفیت زندگی مرتبط با مراقبت در میان این زنان، معمولاً کمتر از حد مطلوب است. این در حالی است که برخی دیگر از مراقبان، استرس را بیشتر از آنچه بر محیط حاکم است، احساس کرده‌اند. با افزایش جمعیت سالمندان در سراسر جهان، توجه به نیازها و چالش‌های این قشر از جامعه اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. سالمندی با تغییرات فیزیکی و روانی همراه است که می‌تواند بر استقلال، سلامت و رفاه سالمندان تأثیر بگذارد.

این امر می‌تواند شامل برخورد مناسب کارکنان مراکز بهداشتی و درمانی، حمایت‌های اجتماعی و فرهنگی، و فراهم کردن فرصت‌های مشارکت فعال در جامعه باشد. علاوه بر این، جلوگیری از هرگونه سوءاستفاده، بی‌توجهی و تبعیض علیه سالمندان نیز بخش مهمی از احترام به کرامت آنان است. با رعایت این اصول، جامعه می‌تواند از تجربه و دانش سالمندان بهره‌مند شده و در عین حال، به آنان زندگی باکیفیت و معناداری ارائه دهد. برای ایجاد شرایط زندگی مطلوب و ایده‌آل سالمندان، باید به نیازهای سالمندان توجه کرده و اقدامات مورد نیاز را برایشان انجام داد. این نیازها شامل تعاملات اجتماعی سالمندان، محیط مناسب در پیرامون آن‌ها، حمایت‌های اجتماعی، بهداشت و درمان، مسکن مناسب، انجام فعالیت‌های آموزشی و تفریحی، و احترام به سالمندان و استخدام پرستار سالمند هستند. جلوگیری از مشکلات اجتماعی سالمندان مانند افسردگی، با توجه و برطرف کردن این نیازها امکان‌پذیر است.

این مفهوم نه تنها شامل مراقبت‌های پزشکی و اجتماعی می‌شود، بلکه به تعاملات اجتماعی و فعالیت‌های روزمره نیز اشاره دارد. مفهوم “سالمندیاری” به معنای ارائه خدمات و حمایت‌های لازم به سالمندان است که شامل مراقبت‌های پزشکی، اجتماعی، روانی و آموزشی می‌شود. در این مقاله، به بررسی ابعاد مختلف سالمندیاری، چالش‌ها و فرصت‌های موجود، و راهکارهای موثر برای بهبود شرایط زندگی سالمندان خواهیم پرداخت. در دیاگرام شکل 2، بستر پول‌سالار نظام درمان/ مراقبت به تصویر کشیده شده است. مراقبان خانوادگی و خانواده‌ها ممکن است با پایدار مالی و یا ناپایداری مالی وارد این بستر شوند. گروهی به‌لحاظ اقتصادی از امنیت مالی برخوردارند و گروه دیگر، چالش‌ها و مشکلات اقتصادی دارند.

همچنین براساس اطلاعات کسب‌شده و تحلیل هم‌زمان نمونه‌ها، بعضی زیر‌مقوله‌های ضعیف تشخیص داده شد و به این ترتیب سراغ نمونه‌های بعدی رفتیم تا اطلاعات دقیق‌تری کسب شود. در‌نهایت نیز به سراغ استراتژی حداکثر تنوع رفتیم و سعی کردیم تا نمونه‌ها از طبقات اجتماعی- اقتصادی متفاوت انتخاب شود تا بتوان تفاوت‌ها را مشاهده کرد و تحلیل تفاوت و تمایز را انجام داد. مصاحبه‌ها به‌صورت انفرادی و چهره به چهره در محل‌های مختلف، از‌جمله منازل، محل کار، دانشگاه، یا مکانی که از قبل هماهنگ شده بود، برحسب تمایل شرکت‌کنندگان انجام شد. استرس‌هایی که خانواده‌های سنگاپوری با آن مواجه‌اند برای بسیاری از محققان مستند شده است. با‌این‌حال، تغییرات بسیار کمی در سیاست‌های کاهش استرس خانواده‌ها صورت گرفته است؛ در آگوست 2004، تغییر کلیدی مورد انتظار تغییر به یک هفته کاری پنج روزه با کارمندان دولتی بود، تغییر سیاستی که نخست‌وزیر آقای لی هسین لونگ[14] ارائه داد. سنگاپور در قانون مرخصی خانوادگی برای والدین بیمار[15] از بسیاری دیگر از کشورهای توسعه‌یافته عقب مانده است، اگرچه مسئولیت مراقبت از اعضای سالمند کاملاً بر دوش فرزندان است.

این حمایت‌ها نه تنها به سالمندان بلکه به خانواده‌ها و مراقبان آن‌ها نیز کمک می‌کند تا بتوانند به بهترین شکل ممکن از عزیزان خود مراقبت کنند. در گزارش حاضر با مرور چالش‌های پیش روی کشور در حوزه سالمندی و مرور اسناد بالادستی سعی شد تا نقاط ضعف و قوت برنامه‌ها شناسایی شوند. در ادامه تجربیات کشورهایی که از مدل‌های خانواده‌محور بهره گرفته‌اند مورد بررسی قرار گرفت؛ کشورهایی مانند سوئد، سنگاپور، دانمارک، آمریکا و کانادا سیاست‌های مراقبتی خود را در وهله اول بر‌عهده خانواده می‌گذارند و در صورت عدم حضور خانواده، نهادهای سازمانی وارد عمل می‌شوند. از نظر تاریخی و در حال حاضر بعد از بحران‌هایی که دولت‌های رفاه با آن مواجه شده‌اند در بسیاری از کشورها، خانواده، نزدیکان و شبکه‌های اجتماعی به‌طور‌کلی تنها منبع یا منبع اصلی کمک بوده و هستند. از‌آنجایی‌که نیازهای سالمندان در سه حوزه سلامت، امنیت اقتصادی و نیازهای اجتماعی و استقلال تعریف شده‌اند باید سیاست‌های خانواده‌محور حول این سه بخش شکل گیرند؛ در این راستا تعامل بین دولت، خانواده و جامعه امری ضروری است. سیاست‌ها و برنامه‌ها در ایران تنها به بعد اقتصادی و سلامت توجه داشته‌اند؛ بنابراین باید خانواده، مفهومی محوری برای سیاستگذاران و مردم باشد.

کمک در خانه براساس ارزیابی توانایی خانواده برای مراقبت از انواع مختلف کارهای خانه و مراقبت شخصی اعطا می‌شود. از دیگر خدمات مراقبت در منزل توسط شهرداری می‌توان به پرستاری در منزل اشاره کرد که عموماً کوتاه‌مدت است و پزشک برای ارائه پیشگیری یا درمان مشخص تجویز می‌‌کند. علاوه بر این، شهرداری‌ها معمولاً خدمات مراقبت روزانه، مراقبت شبانه، مراقبت‌های تنفسی، مراقبت‌های حاد و توانبخشی را برای سالمندان ضعیفی ارائه می‌کنند که در خانه زندگی می‌کنند. اکثر شهرداری‌ها و‌سایل حمل‌و‌نقل را برای فعالیت‌های بهداشتی و اجتماعی برای سالمندان فراهم می‌کنند. در بسیاری از شهرداری‌ها، مراکز روزانه فیزیوتراپی، توانبخشی و کاردرمانی را برای ارتقا عملکرد و جلوگیری از وخامت ارائه می‌دهند، اکثر شهرداری‌ها نیز مسکن تخصصی برای افراد مبتلا به زوال عقل دارند.

علاوه بر این، آموزش و اطلاع‌رسانی به سالمندان و خانواده‌هایشان در زمینه بهداشت و درمان نیز از اهمیت بالایی برخوردار است تا آنان بتوانند به طور فعال در مراقبت از سلامت خود مشارکت کنند. با فراهم کردن این خدمات، جامعه می‌تواند به حفظ و بهبود سلامت سالمندان کمک کند و کیفیت زندگی آنان را ارتقا دهد. مراقبت از سالمندان نیازمند توجه به چندین جنبه از جمله فیزیکی، روانی، اجتماعی و حقوقی آنان است. ایجاد محیط مناسب برای زندگی، تأمین مراقبت پزشکی و روانی، تشویق به فعالیت‌های بدنی و ذهنی، و احترام به حقوق سالمندان می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی این گروه جامعه کمک کند. اهمیت مراقبت از سالمندان از لحاظ انسانی و اجتماعی بی‌پایان است و باید با توجه به چالش‌های جامعه مدرن به این موضوع توجه ویژه داشت.

وابستگی سالمندان به خانواده، برای انجام فعالیت‌های روزانه که در یافته‌های میدانی این پژوهش منعکس شد، با یافته‌های بابایی (1386) همخوانی دارد و نیاز سالمندان بیمار به کمک‌ها و حمایت‌های اعضای خانواده در انجام فعالیت‌های روزانه را نشان داد. این یافته مؤید آن است که نقش ‌‌انکارنشدنی خانواده و مراقبت‌های سنتی در کنار ارائۀ مراقبت‌های حرفه‌ای که‌ از سوی مراکز رسمی ارائه می‌شود، باید در سیاست‌گذاری‌ها و برای مواجهه با پدیدۀ سالمندی به آن توجه کرد. مطالعات‌ انجام‌شده در مناطق دیگر جهان نیز، اهمیت حمایتگری خانواده و مراقبت‌های سنتی غیررسمی را در حفظ و ارتقای سلامت سالمندان، در کشورهایی مانند نیجریه (Okumagba, 2011) و تایوان (Chao & Roth, 2000) نشان داد‌. مطالعۀ حاضر بر اهمیت‌یافتن نقطۀ تعادل برای دستیابی یا حفظ تعادل بین مراقبت از سالمند و زندگی خانوادگی برای مراقبان تأکید دارد. نتایج شیو و همکاران (1998) نیز نشان داد مراقبانی که در یافتن نقطۀ تعادل بهتر عمل کردند، مراقبت با کیفیت بهتری را به سالمندان ارائه کردند. حق مشارکت اجتماعی سالمندان به معنای فراهم کردن فرصت‌های برابر برای آنان جهت شرکت فعال در فعالیت‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی است.

با انجام این ارزیابی‌ها، مشکلات سلامتی سالمندان به‌موقع شناسایی می‌شود و بهبود کیفیت زندگی آن‌ها تسهیل می‌شود. اما بهتر است در ترتیب انجام این تست‌ها و همچنین میزان تخصص و تجربه پزشک، با پزشک خود مشورت کنید تا چکابی کامل‌تر و متناسب با نیازهای شما تنظیم شود. نکته مهم دیگر این است که مراقبت و حمایت اجتماعی از سالمندان نیز بسیار اهمیت دارد. احساس ارتباط اجتماعی و انسانی، رفاه روحی و عاطفی سالمندان را تقویت می‌کند. خانواده و اطرافیان باید به آن‌ها حمایت کافی را ارائه داده و به نیازها و مشکلات آن‌ها پاسخ دهند. حمایت عاطفی، تشویق به شرکت در فعالیت‌های اجتماعی و حفظ استقلال از جمله راههای مراقبت از سلامت روانی سالمندان است.

در حوزه قانونی، با توجه به عدم قانون‌محوری سالمندی در کشور، قوانین و مقررات سالمندی در راستای تحقق سالمندی سالم و موفق مصوب شوند و نکته مهم‌تر اینکه الگوی مراقبتی غالب و جایگزین‌های آن صراحتاً در قانون اعلام شوند. در حوزه راهبردی درگیر کردن نهادها و سازمان‌های مختلف مانند شهرداری در گسترش استفاده از پتانسیل برنامه‌های اجتماع‌محور پیشنهاد شد و درنهایت در حوزه پژوهشی؛ گونه‌شناسی سالمندان براساس شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ضروری است. در مطالعۀ فنگ و همکاران[2] (2020)، روند فزایندۀ پیری در چین،‌ یکی از مسائل کلیدی پیشِ روی مراقبت‌های بهداشتی عمومی مطرح شد که سیاست‌گذاران و مراقبان را با چالش‌های جدی مراقبت‌های بهداشتی و اجتماعی- اقتصادی مواجه می‌کند. سالمندی عامل اصلی طیف گسترده‌ای از اختلالات مزمن است که همگی با کیفیت پایین زندگی در سالمندان مرتبط‌اند. چین به جامعه‌ای سالخورده تبدیل شده است و همچنان‌که پیرتر می‌شود، باری را تشدید خواهد کرد که بر دوش خانواده و سیستم‌های مراقبت‌های بهداشتی عمومی تحمیل می‌شود‌.

سخن پایانی نیازهای سلامتی دوران سالمندی

انجام این مراقبت‌ها و همکاری‌های منظم با تیم بهداشتی و پزشکی، می‌تواند سبب بهبود کیفیت زندگی سالمندان شود و از آن‌ها در حفظ سلامتی و شادابی در دوران سالمندی حمایت کند. راههای مراقبت از سالمندان کدامند؟، مراقبت از سالمندان یک مسئولیت مهم و حساس است که نیاز به توجه ویژه و دانش کافی دارد. با توجه به افزایش جمعیت سالمندان در جهان، نیاز به راههای مؤثر و کارآمد برای مراقبت از آنان بیش از پیش احساس می‌شود. در این مقاله به بررسی اصول مراقبت از سالمندان پرداخته و نکاتی را برای بهبود کیفیت زندگی آنان ارائه می‌دهیم. تضمین حق کرامت و احترام به سالمندان مستلزم ایجاد محیط‌هایی است که در آنها سالمندان احساس امنیت، ارزشمندی و احترام کنند.

ارائه خدمات مشاوره روان‌شناختی برای کمک به سالمندان در مقابله با مشکلات روانی و عاطفی. ارائه یارانه‌ها و کمک‌های مالی برای تامین هزینه‌های پزشکی، دارویی و سایر نیازهای ضروری. بسیاری از سازمان‌ها و نهادها برای ارائه خدمات مناسب به سالمندان با محدودیت‌های مالی مواجه هستند. خود را در مورد روند پیری و چالش‌های خاصی که خویشاوندان سالمند شما ممکن است با آن‌ها مواجه شوند، آگاه نگه دارید. این دانش شما را قادر می‌سازد تا حمایت بهتری ارائه دهید و تصمیمات آگاهانه‌ای در مورد مراقبت از آن‌ها بگیرید. روز جهانی سالمندان فرصتی عالی برای گرد هم آوردن خانواده، برای دور هم جمع شدن، جشن گرفتن زندگی و گرامیداشت کمک‌های بستگان مسن است.

رویارویی با چالش‌های بهداشت روانی در دوران سالمندی نیازمند یک رویکرد جامع است که هم شامل حمایت پزشکی و روانشناختی و هم شامل حمایت‌های اجتماعی و عاطفی باشد. این امر به سالمندان کمک می‌کند تا با وجود چالش‌ها، کیفیت زندگی خود را حفظ کنند. در نتیجه، تشخیص دقیق و جامع نیازهای سالمندان مستلزم توجه به تمامی این جنبه‌ها است. این کار نه تنها به بهبود کیفیت زندگی آن‌ها کمک می‌کند، بلکه احترام و عزت نفس آن‌ها را نیز حفظ می‌کند. در طرح دوم که تحت عنوان مراقبت در منزل و کمک به سالمندان اجرا می‌شود؛ کمک در منزل، ازجمله کمک در انجام کارهای خانگی مانند نظافت منزل و مراقبت‌های شخصی مانند لباس پوشیدن و حمام کردن، یکی دیگر از خدمات اساسی است که شهرداری به‌صورت رایگان برای سالمندان ضعیف ارائه می‌کند.

مراقبت‌های بهداشتی و پزشکی منظم و به موقع می‌تواند از بروز مشکلات جدی‌تر در سنین بالاتر جلوگیری کند و کیفیت زندگی سالمندان را بهبود بخشد. نتایج تحقیقات بابایی (1386)، حاکی از این است که سالمندان بیمار در انجام فعالیت‌های روزانه، وابسته به کمک و حمایت‌های خانواده‌اند. به‌طور کلی، بیشترین بار حمایت و مراقبت از سالمندان بر دوش زنان خانواده است. بیشتر مشارکت‌کنندگان مشکلاتی در حوزۀ ارتباطات خارجی، گذراندن اوقات فراغت و مشکلات اقتصادی داشتند. همچنین یافته‌ها نشان داد با افزایش سن سالمندان، مشکلات مراقبت نیز بیشتر می‌شود؛ زیرا سالمندان حتی در انجام فعالیت‌های روزمرۀ خود، نیازمند کمک و حمایت اعضای خانواده خواهند بود. همچنین با بروز مشکلاتی همچون اختلالات ذهنی در سالمندان، بار مراقبت از سالمندان به‌شدت افزایش خواهد یافت.

در این میان، فناوری‌های نوین، به‌ویژه اینترنت اشیا (IoT) و راهکارهای هوشمند، در بهبود کیفیت زندگی سالمندان و حمایت از آن‌ها در زندگی مستقل ایفا نقش مهمی می‌کنند. در این مقاله از سیناکر با ما همراه باشید تا راهکارهای هوشمند مراقبت از سالمندان را بررسی کنیم. در بعد فرهنگی بررسی تغییرات مرتبط با خانواده، تعریف مجدد نقش‌ها و موقعیت‌ها، توزیع مجدد کار در خانواده و بین اعضای خانواده، تغییر در نگرش جوانان نسبت به افراد مسن، تشویق افراد به حمایت‌های بین‌نسلی و تدوین حمایت‌های قانونی از مراقبان می‌تواند مثمرثمر باشد. در بعد اجتماعی که در اسناد مورد بررسی در ایران کمتر مورد توجه قرار گرفته می‌توان از برنامه‌های مبتنی‌بر اجتماع برای توانمندسازی اجتماعی سالمندان استفاده کرد. همچنین در راستای بهینه شدن سیاست‌های دوران سالمندی پیشنهادهایی را در سه حوزه قانونی، راهبردی و پژوهشی ارائه شده است.

در ادامه با کدگذاری محوری، مقولات مستخرج‌ در قالب مدل پارادایمی ارائه شدند. در‌نهایت با استفاده از کدگذاری گزینشی، یافته‌های اصلی پژوهش در قالب یک نظریۀ داده‌بنیاد، در شکلی جامع‌ و انتزاعی در دیاگرام شکل 2 ارائه شد. با توجه به مزایای فراوان اینترنت اشیا و راهکارهای هوشمند در بهبود زندگی سالمندان، به‌کارگیری این فناوری‌ها در سیستم‌های مراقبت از سالمندان ضروری به نظر می‌رسد. با سرمایه‌گذاری در این زمینه و آموزش سالمندان و پرستاران در استفاده از این فناوری‌ها، می‌توان به سالمندان کمک کرد تا زندگی سالم‌تر، مستقل‌تر و شادتری داشته باشند و به طور فعال در جامعه شرکت کنند. پایه و اساس سیستم معاصر دانمارکی مراقبت از سالمندان به حدود سال 1980 برمی‌گردد. در آن زمان کمیسیون ملی سالمندی گزارشی را تکمیل کرد و اصولی را برای سیاست‌های آینده در مورد مراقبت و مسکن برای سالمندان در دانمارک تدوین کرد.